Bank kafolati — bank (kafil) boshqa shaxs (printsipal)ning buyurtmasiga ko‘ra kafil o‘z zimmasiga olayotgan majburiyat shartlariga muvofiq printsipalning kreditori (benefitsiar) pul summasini to‘lash haqida yozma talabnoma taqdim etsa, pulni unga to‘lash haqida printsipalga beradigan yozma majburiyat (kafolat).
Bank xizmatlarining ushbu turi mijozning kontragentlar va boshqa banklar oldidagi majburiyatlarining bajarilishini kafolatlaydi.
Kafolatlarni berishda mijoz bilan shartnoma tuziladi, unda bank kafolatini berish tartibi, uning shartlari, to‘lov shartlari va tomonlarning o‘zaro majburiyatlari ko‘rsatib o‘tiladi. Ayrim hollarda ushbu shartnoma kredit shartnomasiga o‘xshab ta’minotni talab qiladi.
Bank kafolatini olish uchun mijoz bankka kredit olish uchun o‘rnatilgan ro‘yxatga ko‘ra hujjatlarni taqdim etadi.
Kafolatlar va kafilliklar berish mijozlar bilan tuzilgan tegishli shartnomalar bilan rasmiylashtiriladi, ularda kafolatlar (kafilliklar) berishning asosiy shartlari, jumladan, vositachilik haqi summasi ham ko‘zda tutilgan bo‘lishi kerak.
Kafolatlar berish hukumatlararo va xalqaro kelishuvlar bo‘yicha investitsiya loyihalari bilan bog‘liq bo‘lgan hollar bundan mustasno.
Summasi |
Mijoz so‘roviga asosan |
Valyuta |
Mijoz so‘roviga asosan |
Kafolat foizi |
- Qurilish tashkilotlariga tenderda ishtirok etishi uchun kafolat berish har 3 oy uchun – 1-3 foiz; - Boshqa holatlarda kafolatlar berish har 3 oy uchun – 1-5 foiz |
Kafolat muddati |
Mijoz so‘roviga asosan |
Kafolat maqsadi |
Kafolatlar shartnoma majburiyatlarining bajarilishi, tender savdolarida ishtirok etish, bojxona to‘lovlarini amalga oshirishni kechiktirish yoki uzaytirish, kelayotgan import tovarlarni bojxonada rasmiylashtirilishi va boshqa holatlarda taqdim etiladi |
Garov ta’minoti |
- Likvidli mol-mulk yoki qimmatli qog‘ozlar, pul mablag‘lari garovi; - Prinsipalning kafolat bo‘yicha majburiyatni bajarmaslik xatarining sug‘urta qilinganligi to‘g‘risidagi sug‘urta polisi |
Kafolat ajratilish shakli |
“Ipoteka-bank” ATIB filiallaridan yagona shakldagi bank kafolati blankasi orqali taqdim etiladi |
Hujjatlarni rasmiylashtirish tartibi |
Bankning Kredit siyosati va Kreditlash Nizomi asosida amalga oshiriladi |
Qo‘shimcha shartlar |
Foiz to‘lovi har 3 oyning boshida еchib olinadi. (Har 3 oy uchun 1 marta еchib olinadi) |
Mijoz |
Bankning korporativ mijozi |
Kafolat maqsadi |
Kafolat shartnomalar boʼyicha majburiyatlarni bajarish, tenderlarda qatnashish, bojxona toʼlovlarni kechiktirish yoki uzaytirish, import tovarlarni bojxonada rasmiylashtirish, avans toʼlovlarni qaytarish va boshqalar |
Valyuta |
Mijoz soʼroviga asosan |
Summasi |
Mijozning soʼroviga asosan (oʼrnatilgan limit doirasida) |
Kafolat limiti |
25,0 mlrd. soʼmgacha (yoki horijiy valyuta ekvivalentida) |
Kafolat limiti amal qilish muddati |
12 oy |
Kafolat muddati |
Mijoz soʼroviga asosan (qayta tiklanadigan tarzda amalga oshiriladi) |
Kafolat komissiyasi |
Tenderda ishtiroq etish uchun bir martalik 1% miqdorida; Boshqa holatlarda kafolat berish har uch oy uchun – 0,5% miqdorida |
Komissiya toʼlash |
Umumiy limit doirasida olinadigan har bir kafolat uchun bank majburiyatini olishdan oldin alohida toʼlanadi |
Taʼminot |
Bankning Kredit siyosati va Kreditlash Nizomida koʼrsatilgan taʼminot turlari |
Kafolat ajratish shakli |
“Ipoteka-bank” АTIB filiallaridan yagona shakldagi bank kafolati blankasi orqali taqdim etiladi |
Mijozlarga (printsipalga) qoʼyilgan talablar |
- Zarar koʼrib ishlamayotgan boʼlishi hamda nolikvid balansga ega boʼlmasligi; - Muddati oʼtkazib yuborilgan kreditorlik qarzlarining mavjud boʼlmasligi; - Oxirgi 12 oy davomida faoliyatidan oʼrtacha oylik pul oqimi aylanmasi kamida 10,0 mlrd. soʼm boʼlishi; - Ijobiy kredit tarixiga ega boʼlishi; - Moliyaviy yil natijalari boʼyicha ijobiy auditorlik xulosasiga ega boʼlishi; - Аsosiy hisobvaragʼi Ipoteka-bankda 6 oydan kam boʼlmasligi; - Kafolat chet el valyutasida berilgan holda, valyuta tushumiga ega boʼlishi |
Kafolat olish uchun prinsipal quyidagi talablarga javob berishi lozim:
zarar ko‘rib ishlamayotgan bo‘lishi hamda nolikvid balansga ega bo‘lmasligi;
muddati o‘tkazib yuborilgan kreditorlik qarzlarining mavjud bo‘lmasligi;
oxirgi 3 moliyaviy yil natijalari bo‘yicha ijobiy auditorlik xulosasiga ega bo‘lishi;
ijobiy kredit tarixiga ega bo‘lishi.
Bank kafolati rasmiylashtirish uchun zarur boʼlgan hujjatlar roʼyhati
1. Kafolat buyurtmasi (buyurtmada kafolat summasi, muddati, maqsadi, foizi, taʼminotni aniq qilib koʼrsatishi shart)
2. Kafolat oluvchining vakolatli organi(taʼsischilari, aktsiyadorlar va kuzatuv kengashlari)ning bank kafolat olish boʼyicha yigʼilish qarori. Vakolatlarni tekshirish uchun oxirgi kiritilgan oʼzgartirishlar bilan birga kafolat oluvchining taʼsis hujjatlari nusxasi
3. Tegishli davlat soliq inspektsiyasiga taqdim etilgan soʼnggi hisobot davri uchun buxgalteriya balansi (1-shakl), moliyaviy natijalar toʼgʼrisida hisobot (2-shakl), shuningdek 90 kundan ortiq muddatdagi qarzlarga doir solishtirish dalolatnomalari
4. Oxirgi uch moliyaviy yil natijalari boʼyicha auditorlik xulosasi
5. Аgar qarz oluvchining boshqa kredit tashkilot (bank)larida xisobraqam va majburiyatlari mavjud boʼlsa, ushbu kredit tashkiloti (bank)dan maʼlumotnoma (mijozning hisobvaraqlardagi oxirgi 6 oylik aylanmasi, kredit tashkiloti (bank) oldidagi ssuda va boshqa qarzdorliklari, Kartoteka- qarzdorligi va pul qoldiqlari haqidagi maʼlumotlar koʼrsatiladi) va aylanmalardan koʼchirmalar ilova qilinadi
6. Kafolatdan foydalanishning butun davrini oʼz ichiga olgan pul oqimi tahlili koʼrsatilgan biznes-reja
7. Oʼz tabdirkorlik faoliyatini amalga oshirishga moʼljallangan savdo, ishlab chiqarish joyi mavjudligi boʼyicha hujjatlar (kadastr hujjatlari yoki ijara shartnomasi nusxasi)
8. Bank kafolati maqsadidan kelib chiqib boshqa hujjatlar
9. Taʼminot hujjatlari